Dönüşüm, bir sabah kendini böceğe dönüşmüş halde bulan Gregor Samsa' nın hikayesini anlatıyor. Daha en baştan konuya giriş yapıyorsunuz.
" Gregor Samsa bir sabah huzursuz rüyalar gördüğü uykusundan uyandığında, kendini yatağında dev bir böceğe dönüşmüş halde buldu."
Böceğe dönüşme olayı kitapta somut olarak işlenmiş olsa da aslında soyut olan bir durum somut hale getirilerek olay daha canlı tutulmuştur. Böceğe dönüşmekten kastın insanların gözünde değersizleşme olarak işlendiğini düşünüyorum.
Gregor Samsa, ailesi için sosyal hayatından vazgeçmiş ve onların daha rahat yaşamaları için durmaksızın çalışan birisidir. İşini pek sevmez ama ailesinin borçları ve refah düzeyi için kesintisiz, bir gün bile kaytarmadan işe gitmektedir. Her şey güllük gülistanlıktır. Ancak böceğe dönüştüğü günden itibaren sevdiklerini ihtiyaçlarını karşılayamamaya başladığında ona karşı olan tavırlarının nasıl da değiştiğine şahit oluyorsunuz.
Gregor o sabah bırakın sabah işe gitmeyi yatağından bile bin bir güçlükle kalkabilmiştir. Ailesi sürekli kapısına vurmaktadır. Kapıyı kilitleme alışkanlığından ötürü ailesi içeri giremez. Böceğe dönüşmüş olmasına rağmen hala işe gitmek için trene yetişmeye çalışmaktadır. Daha sonra müdürü gelir ama pek inanmaz hasta olduğuna.
Gregor incecik böcek bacaklarıyla kapıyı zar zor açtığında ailesi ve müdürü şok olurlar. Gregor müdürüne durumu anlatmaya çalışır ama müdür sadece tiksinerek bakar ve çeker gider.
Ailesi de ona tiksinerek bakmaktadır. Onu odasına kapatırlar. Baba yıllardır çalışmamaktadır ve evin yükünü Gregor çekmektedir. Bu yük babasının üstüne bindiğinde ise Gregor' a olan tavırları oldukça sertleşmiştir. Hatta onu elma fırlatarak kovaladığı sırada Gregor' a kalıcı ve acı veren bir yara bırakmıştır. Babasının fırlattığı elma sırtına saplanmıştır. Babasının bu tutumu onun ruhuna zaten yara açmışken sırtında çürüyen elmadan dolayı vücudunda iltihap oluşması daha da çok canını yakmaktadır. Bence burada babasının ona karşı olan tutumunun her geçen gün kalbini daha çok yaraladığını ifade etmiş olabilir.
Annesi ise ondan hem korkuyor hem tiksiniyor hem de ana yüreği el vermediğinden olsa gerek evladı için üzülüp perişan olmaktadır. Ama sonuç olarak Gregor' dan vazgeçebilmektedir.
Kız kardeşi başlarda ona çok iyi davranır. Diğerlerinin girmeye korktukları odaya girer, yemek getirir, odayı temizler ve Gregor' la iletişim kurmaya çalışır ama maddi sorumluluklar onu da sıkmaya başladığında onunda davranışları değişir. Hatta onun abisi olmadığını ve ondan kurtulmaları gerektiğini söyler. Oysa ki Gregor kardeşini ne kadar çok sevmektedir. Böceğe dönüştüğünde bile hala kız kardeşini en büyük hayali olan konservatuvara gönderme planları yapmaktadır. Keman çalarken kır kardeşini çıkmasının yasak olduğu odasının kapı aralığından hayranlıkla izlemektedir.
Kıyamet maddi yetersizlikler sonucu eve alınan kiracıların Gregor' u görmesiyle kopar. Akşam yemeği sırasında kız kardeşi kiracılara keman çalmaktadır. Kiracıların kız kardeşini umursamaz tavırlarından hoşlanmayan Gregor, kız kardeşinin yanına gitmek ister. Ona hak ettiği saygıyı gösteren kendisine keman çalmasını istemektedir. Ama kiracılar onu gördüğünde hemen bir tartışma başlatıp evi boşaltacaklarını ve para da vermeyeceklerini söylerler. Bu olaydan sonra evde tam bir sinir harbi yaşanır ve kız kardeşi bile ondan kurtulmak ister.
Gregor odasında üzüntüden ölür. Ölüsünü hizmetçi bulur ve aileye haber verir. Onlar da zaten bu anı bekledikleri için üzülmezler bile sanki hiçbir şey olmamış gibi kendilerine yeni bir hayat planı yapmaya başlarlar. Hatta pikniğe bile giderler.
Benim hikayeden kendimce çıkardığım iki sonuç oldu. Birincisi insanların işine yaradığın kadar onların gözünde değerlisin. Bu hatta ailen bile olabilir. İkincisi ise işvereninin tavrını değerlendirirsek sistem içinde varolduğun, hizmet ettiğin sürece değerlisin. Sisteme faydan olamayacağı anlaşıldığı an sistem senden vazgeçiyor ve Gregor' un müdür gibi iğrenen bakışlar atarak tek bir laf bile söylemeden arkasını dönüp gidiyor.
Peki kitabı beğendim mi?
Dönüşüm, Franz Kafka' nın okuduğum ilk kitabı olmuştu. İyi ki okumuşum demiştim. Hatta o zamana kadar Kafka' yı nasıl okumamışım diye kendime sitem etmiştim. Siz de ilk kez Kafka okuyacaksanız Dönüşüm'ü öneririm. Çünkü Kafka' dan çok şey bulacaksınız.
Not: Paylaşım kişisel değerlendirmemi içermektedir.
Sağlık ve Sevgiyle Kalın
Arka Kapak
İlk kez 1915'te Die Weissen Blaetter adlı aylık dergide yayımlanan Dönüşüm, Kafka'nın en uzun ve en tanınmış öyküsüdür ve yayımlanmasının üzerinden nerdeyse bir asır geçmesine rağmen hâlâ tüm dünyada en çok okunan kitaplar arasındadır.17 Ekim 1912'de Felice Bauer'e gönderdiği mektupta Kafka, Amerika romanı üzerine çalıştığını, ilerleyemediğini görünce sıkıldığını ve yataktan kalkamaz hale geldiğini, bu nedenle bir öykü yazarak ara vermek istediğini yazar. Dönüşüm işte böyle ortaya çıkar.Kumaş pazarlamacısı olan Gregor Samsa'nın uykusundan kocaman bir böceğe dönüşerek uyanmasıyla başlayan Dönüşüm, giderek gerçeklikle kurmacanın sınırlarını zorlayan müthiş bir anlatıma dönüşür.
Kitap Künyesi
Kitabın Adı: Dönüşüm
Orijinal Adı: Metamorphosis
Yazarı: Franz KAFKA
Yayınevi: İş Bankası- Modern Klasikler Serisi 26
Sayfa Sayısı: 74
Basım Yılı: 2017
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder