Oku-Yorum 3 : Eskici ve Oğulları - Orhan Kemal

Orhan Kemal, Eskici ve Oğulları'nda makineleşme ile başlayan geçim sıkıntısının Anadolu'daki ailelerin üzerindeki etkisini kaleme almış. Ayrıca olayın geçtiği 60'lı yılların Adana'sının sosyal ve ekonomik durumunu da çok iyi anlatmış

Zanaatkarlık para etmez olur. Böylece Eskici ve oğullarının altın bilezikleri olan zanaatları ile çevirdikleri ayakkabı tamiri dükkanları artık 9 kişilik aileye yetmez. Bu ekonomik sıkıntı Topal Eskici'yi oldukça bunaltır. Zaten huysuz olan Eskici, daha geçimsiz ve daha küfürbaz olur. Kendisi bolluk içinde konakta büyümüştür. Daha sonra savaşta bir bacağını kaybeder.Tahta bacak takarlar. Ayakkabı tamirciliği yaparak geçinir. Aslında onu böylesine huysuz ve öfkeli yapan şeyin yaşam standartındaki düşüş ve savaşın etkisi olduğunu düşünüyorum.

Büyük oğlunun başının çaresine bakmasını ister. Bu yüzden küçük oğluyla arası açılır. Küçük oğlan abisinin ailesiyle kütlü toplamaya(tarlaya pamuk toplamaya gidiyorlar) gideceğini öğrenir ve onlara katılır. Babaya minnet edilmeyen seyyar dükkanın hayalleri kurulur ama işler farklı gelişir. Kütlü toplamaya babaları, anaları, bacıları da katılır. Sonrası perişanlık, sıtma nöbetleri, aile içi fırtınalar ve parçalanma. Babaları karısını, kızını ve kızlarının sevdiği Ünal'ı alıp şehre geri dönerler. Komşulardan çekinirler ama komşuları onları çok iyi karşılar. Toparlanmaları için hep bir elden yardım ederler.

Daha sonra çocukları da döner. Aldıkları avansı bile zor öderler. Hepsi hastadır. Babaları elindekileri hatta dükkanı bile satar onları iyileştirir ama ellerinde hiçbir şey kalmaz. Daha çok kazanmak, komşuları çatlatmak için gitmişlerdir ama ellerindekilerden olmuşlardır.

Okuduğum ilk Orhan Kemal eseriydi. Severek okudum ama bazen küfürler çok uç noktalara gidiyordu ve biraz rahatsız etti. Ayrıca Eskici ve Oğulları'nın filmi de mevcut. Aşağıya bırakıyorum ben de henüz izlemedim. 

Kitapta Altını Çizdiklerim

Yerliler dilediklerince, "Gavur aklı, it aklı!" desinler. Bu "akıl"ın günün birinde dünyayı saracağını, insanların pek çoğunun elinden ekmeğini alacağını, onun dilini anlamayan, ona dost olmayanların üzerinden silindir gibi geçip ezeceğini, onunla dost olmaktan başka çıkar yol bulunmadığını seziyordu. (s.13)

🍃

Bir ara baba, "Söv oğlum emmine." dedi.

Oğlan, amcasının anasına, avradına yarım yamalak sövdü. Dalgın amca duymadı. Baba katılıyordu gülmekten. (s.39)

🍃

Ben eşek olduktan sonra kim olsa palan vurur. (s.235)

🍃

"Kızım çekil şurdan, ayak dolaşıklığı etme!" Çekildik bakalım, dünya size kalsın. (s.243)

🍃

Az sonra doğacak güneş hayattı, odunsuz kömürsüzlerin sahibiydi. Doğacak, ıslak dünyayı kavrayıp kurutacaktı. (s.433)

🍃

Belki de milyonlarca yıl dinlenecekti mezarında.

Ürktü.

Milyonlarca yıl!

"Vay anam vaaay..." diye geçirdi. Milyonlarca yıl sırtüstü nasıl yatılır. İnsan dinlenmekten yorulur be. (s.468)

🍃

Bu dünyada, bu bok dünyada evlat, iyi olmaya imkan var mı? (s.60)

🍃

Dedeyle ninenin canı sağken oğlun kendi oğluna sözü geçemezdi...oğlunu dilediği gibi yetiştirebilmek için, babasıyla annesinin ölmelerini beklemek zorunda kaldı. (s.14)

Arka Kapak

Türk edebiyatının büyük ustası Orhan Kemal, en yetkin kitaplarından biri olan Eskici ve Oğulları'nda ekonomik koşulların nasıl da aile bağlarını zorladığını ele alıyor. Edebiyatımızda her zaman emeğin, umudun, aydınlığın yanında tavır almış olan Orhan Kemal, insan eliyle kurulan çarpık düzenin nasıl da insanın kendini yozlaştırdığını en iyi dile getiren yazarlarımızdan biri. Eskici ve Oğullan, ekonomik zorluklar nedeniyle çözülmenin eşiğine gelmiş aile ilişkilerini tüm canlılığıyla gözler önüne seriyor.

Orhan Kemal'in kitapları bir okurun hayatta rastlayabileceği o çok nadir hazineler arasında yer alır. Çok az yazar okurunun dünyasında onun kadar iz bırakır, okurunu onun kadar biçimlendirir. Orhan Kemal umudu ve iyimserliği yeniden kazanmamız için yol gösterir bize. 

Kitap Künyesi

Kitabın Adı: Eskici ve Oğulları

Kitabın Yazarı: Orhan Kemal

Kitabın Türü: Roman

Sayfa Sayısı: 470 (Cep Boy)

Yayınevi: Everest Yayınları

Ülke: Türk Edebiyatı